Ο αγωγός φυσικού αερίου, Nord Stream 2, που θα συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία, ήταν μία από τις βασικές προτεραιότητες της Ευρώπης, όταν Αμερικανοί αξιωματούχοι άρχισαν να εξετάζουν πιθανές κυρώσεις που θα μπορούσαν να επιβάλουν οι δυτικές χώρες κατά της Ρωσίας, ώστε να δείξουν στον Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, τις επιπτώσεις που θα είχε πιθανή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Υπό την ιδιοκτησία και κατασκευασμένος από τον όμιλο φυσικού αερίου, Gazprom, ο οποίος ελέγχεται από το Κρεμλίνο, ο Nord Stream 2 μπορεί να χαρακτηρισθεί ως αυτό το έργο υποδομής, στην Ευρώπη, που διχάζει πολιτικά περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο έργο.
Η Μόσχα και το Βερολίνο έχουν δηλώσει ότι πρόκειται για μία καθαρά εμπορική επιχείρηση που θα διασφαλίσει τον εφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Το Κίεβο, η Ουάσιγκτον και πολλές χώρες της ΕΕ εκτιμούν ότι το έργο αυτό θα καταστήσει εφικτό για τη Ρωσία να παρακάμψει τους αγωγούς φυσικού αερίου, μέσω της Ουκρανίας, δίνοντας, έτσι, στο Κρεμλίνο τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο κατά της ΕΕ.
Ωστόσο, με τα ρωσικά στρατεύματα να αναπτύσσονται στα σύνορα με την Ουκρανία και τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες να προειδοποιούν για προγραμματισμένη εισβολή, ο Λευκός Οίκος επιθυμεί, σήμερα, η Γερμανία να δεσμευθεί ότι θα αποτρέψει τη λειτουργία του αγωγού, σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας.
«Εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει, όντως, να λειτουργήσει ο αγωγός, δεν θα επιχειρήσει εισβολή στην Ουκρανία», δήλωσε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, έπειτα από την τηλεφωνική επικοινωνία του Πούτιν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, την Τρίτη.
Γιατί οι ΗΠΑ έχουν βάλει ως στόχο τον Νord Stream 2;
Δεν υπάρχουν πολλά άλλα έργα που να μπορούν να αποτυπώνουν αυτή τη σύνθετη σχέση της Ευρώπης με -και την ενεργειακή της εξάρτηση από – τη Ρωσία από το Nord Stream 2. Όταν είναι σε πλήρη λειτουργία, ο αγωγός θα στέλνει, κάθε χρόνο, 55 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στη Γερμανία: ισοδύναμο με περίπου το 15% των ετήσιων εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ.
Οι ΗΠΑ αντιτίθενται εδώ και καιρό στον αγωγό των 11 δισ. δολαρίων. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ενέκρινε κυρώσεις σε εταιρείες που συμμετείχαν στην κατασκευή του, υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν δυνατόν η Ευρώπη να ζητάει τη βοήθεια των ΗΠΑ για να περιορίσει τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα χρηματοδοτούσε το Κρεμλίνο, μέσω αγορών φυσικού αερίου.
Ο Μπάιντεν αποσύρθηκε, τον Μάιο, από την επιβολή των κυρώσεων αυτών, υποστηρίζοντας ότι ο αγωγός είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, καθώς αποφάσισε ότι η διατήρηση καλών σχέσεων με το Βερολίνο ήταν πιο σημαντική.
Η ανάπτυξη των στρατιωτικών δυνάμεων της Ρωσίας στα σύνορα της Ουκρανίας έχει μεταβάλει την κατάσταση. Επικαλούμενος πληροφορίες μυστικών υπηρεσιών ότι το Κρεμλίνο θα μπορούσε να δώσει εντολή για εισβολή, ακόμη και μέσα στον επόμενο μήνα, ο Λευκός Οίκος κάλεσε τα κράτη της ΕΕ να συμμετάσχουν σε πιθανές κυρώσεις κατά της Μόσχας, σαν μήνυμα στον Πούτιν να αναθεωρήσει την απόφασή του.
Εκτός από τις επιπτώσεις που θα είχε στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσίας, η δέσμευση από το Βερολίνο να εμποδίσει τη λειτουργία του Nord Stream 2, θα αποτελούσε σημαντικό πλήγμα για τη Gazprom και τη στρατηγική που ακολουθεί το Κρεμλίνο για την εξαγωγή φυσικού αερίου– συμβάλλοντας, έτσι, στη μείωση των εσόδων και δείχνοντας ότι η Ευρώπη μπορεί να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας.
Θα έδειχνε, επίσης, το πόσο ενωμένες είναι οι δυτικές χώρες εναντίον της ρωσικής στρατιωτικής δράσης – αφού, βέβαια, η Γερμανία πέρασε χρόνια να υπερασπίζεται τον Nord Stream 2.
Τι πιστεύουν το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες;
Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, ορκίστηκε μόλις την Τετάρτη, αξιωματούχοι, όμως, της αμερικανικής κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι βρίσκονται ήδη σε επικοινωνία με τη νέα κυβέρνηση.
Παρόλο που, σε γενικές γραμμές, η κυβέρνηση του Σολτς υποστηρίζει τη λειτουργία του αγωγού Nord Stream 2, θα εξετάσει το ενδεχόμενο διακοπής της, σε περίπτωση εισβολής στην Ουκρανία, είπαν στους FT άτομα κοντά στη νέα κυβέρνηση, ως μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου κυρώσεων της Δύσης κατά του Κρεμλίνου.
Έχουν τεθεί ήδη οι βάσεις. Τον Ιούλιο, ο Μπάιντεν υπέγραψε συμφωνία με την προκάτοχο του Σολτς, Άνγκελα Μέρκελ, υπό τη διοίκηση της οποίας η Γερμανία δεσμεύτηκε να μπλοκάρει τον αγωγό, εάν η Ρωσία τον χρησιμοποιούσε ως όπλο κατά της Ουκρανίας.
Στις Βρυξέλλες, οι αξιωματούχοι της ΕΕ αναφέρουν ότι, παρόλο που και τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ θα προβούν, συλλογικά, σε κυρώσεις, το Βερολίνο —μαζί με το Παρίσι και τη Ρώμη— είναι οι πόλεις που θα καθορίσουν τις πιο κρίσιμες λεπτομέρειες. Το γεγονός ότι η ΕΕ δεν έχει κατασταλάξει ακόμη σε τι κυρώσεις θα πρέπει να προβούν τα κράτη υποδεικνύει ότι το μπλοκ βρίσκεται σε μειονεκτική θέση στις διαπραγματεύσεις για το τελικό πακέτο κυρώσεων με τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, τα κράτη της ΕΕ είναι πιθανό να επιθυμήσουν κι αυτά να βάλουν στο στόχαστρο τον Nord Stream 2. Η Πολωνία και τα τρία κράτη της Βαλτικής ήταν οι πιο σκληροί επικριτές του, με τη Βαρσοβία να καταφεύγει στη νομική οδό, κατά την προσπάθειά της να εμποδίσει την κατασκευή του.
